0

نقش جامعه شناسی در پرستاری

رابطه بین جامعه شناسی و پرستاری

نقش جامعه شناسی در پرستاری

نقش جامعه شناسی در پرستاری: آیا جامعه شناسی می تواند به بهبود عملکرد پرستاری کمک کند؟

با تأکید روزافزون بر مراقبت های بهداشتی پیشگیرانه و بهداشت عمومی، آیا آشنایی با اثرات جامعه شناختی بر سلامت و رفاه به نفع پرستاران است؟ نقش جامعه شناسی در پرستاری چیست؟

چکیده

این مقاله که اولین بخش از یک مجموعه پنج قسمتی در مورد جامعه شناسی است، بحث در مورد رابطه بین جامعه شناسی و پرستاری را بازنگری می کند و به نقش جامعه شناسی در پرستاری می پردازد. اگرچه آموزش جامعه‌شناختی در حال حاضر در آموزش پرستاران محدود است، اما بحث طولانی مدتی برای ارتباط آن وجود دارد. با تأکید روزافزون بر مراقبت های بهداشتی پیشگیرانه و همگانی، جامعه شناسی ممکن است سودمندی خود را ثابت کند. مقالات بعدی چهار عامل کلیدی اجتماعی مؤثر بر سلامت را پوشش می دهند.

مقدمه

حمله انگل (Engel) به وضعیت پزشکی در اواخر دهه 1970 مسلماً کاتالیزوری برای ظهور رویکرد مدرن به مراقبت های بهداشتی بود. انگل (1977) مدعی بود که ضعف طب در پایبندی قطعی آن به مدل زیست پزشکی است که منشاء بیماری را اختلال بیولوژیکی بدن می داند. به گفته انگل، این مدل جنبه های اجتماعی، روانی و رفتاری بیماری را در نظر نگرفته است.

مدل زیست روانی-اجتماعی (BPS) [Biopsychosocial Model] که به عنوان جایگزینی برای مدل زیست پزشکی (Biomedical Model) پدیدار شد، حوزه‌های بیولوژیکی، روان‌شناختی و اجتماعی را به‌عنوان عوامل همیار با شکل گیری بیماری تصدیق می‌کند. این پیشنهاد می‌کند که سلامتی از تعامل عوامل علّی در سطوح بیولوژیکی، فردی و اجتماعی منتج می‌شود، نه اینکه به یک متغیر زیست‌شناسی تقلیل یابد (Borrell-Carrio et al, 2004).

مدل BPS از زمان انتقاد انگل (1977) از مدل زیست پزشکی به چارچوب مرجع غالب تبدیل شده است و اهمیت عوامل روانی و اجتماعی مقبولیت بیشتری پیدا کرده است. هرچند درک بیولوژیکی از سلامت همچنان بر رویکرد BPS غالب است (McPherson, 2008). تاکید بر عوامل دیگر در بهترین حالت، گسترده بوده و این انتقاد را برمی انگیزد که مدل هم توخالی و هم بی معنی است (Mulholland, 1997). از نظر جنبه‌های اجتماعی ناخوشی و سلامت ضعیف، تنها درک ضعیفی از تأثیر مهم عوامل اجتماعی و مادی در تعیین و همیاری با توسعه و توزیع سلامتی ارائه می‌کند.

در حالی که اخیراً و به طور قابل توجهی توسط Marmot (2010) اذعان شده است که باید توجه جدی به علل اجتماعی ناخوشی داده شود، مدل BPS پرستاران را با دانش اجتماعی انجام دقیق این کار مجهز نمی کند. نابرابری های بهداشتی اغلب ریشه در جامعه دارند و عوامل بیولوژیکی به ندرت جدا از بافت اجتماعی عمل می کنند (White, 2009). هرچند سطح محتوای اجتماعی در آموزش پرستاری بسیار محدود است که بتواند میزان یافتن خاستگاه های سلامت و رفاه در ساختارهای اجتماعی ما را نمایش دهد.

به جای تکیه بر مدل BPS برای ارائه درک اجتماعی از سلامت و رفاه، حرفه پرستاری باید به طور جداگانه با علوم اجتماعی درگیر شود. این باید آنها را قادر سازد تا درک بهتری از نحوه عملکرد جامعه و تأثیر آن بر سلامت ایجاد کنند. اگرچه فرهنگ NHS هنوز تحت تسلط دیدگاه زیست پزشکی است، تاکید فزاینده آن بر مراقبت های بهداشتی پیشگیرانه و سلامت عمومی نشان دهنده شناخت ثابت عوامل اجتماعی تعیین کننده سلامت است (Campbell, 2010؛ کادر 1). اگر قرار است مراقبت های پیشگیرانه و بهداشت عمومی موثرتر شوند و نقش بیشتری داشته باشند، ضروری است که متخصصان سلامت درک جامعه شناختی دقیقی از سلامت و رفاه داشته باشند.

کادر 1. تعیین کننده های جامعه شناختی سلامت و رفاه

  1. اکوسیستم جهانی
  2. محیط طبیعی
  3. محیط صناعی
  4. فعالیت ها
  5. اقتصاد محلی
  6. جامعه
  7. سبک زندگی
  8. مردم

منبع: Campbell, 2010

جامعه شناسی و حرفه پرستاری

نقش جامعه‌شناسی در عملکرد پرستاری مدت‌ها مورد بحث بوده است، به‌ویژه در دهه 1990، زمانی که موضوع بحث‌های داغ بود. کوک [Cooke] (1993) در حالی که با جامعه شناسی همدل بود، استدلال کرد که با تلاش پرستاری برای تثبیت خود به عنوان یک رشته آکادمیک، که عمدتاً از مدل زیست پزشکی برای پایگاه دانش خود استفاده می کند، جامعه شناسی به دلیل ناسازگاری با اخلاق این رشته به حاشیه رفته است.

یکی از منتقدان سرسخت تر، شارپ [Sharp] (1994) بود که انتقادش حول درک او از پرستاری بود. شارپ با این استدلال که این یک حرفه عمل محور است، گفت که پرستاری فقط باید به دانشی توجه کند که نحوه انجام وظایف را به شما نشان می دهد، نه انباشته کردن دانش نظری برای توضیح علت. او استدلال کرد که دانش جامعه شناختی از نوع دوم است و بعید است که درک جامعه شناسی هیچ مزیتی برای پرستاران ایجاد کند.

دانش پرستاری بر این فرض استوار است که دانش «اهل حقیقت» و «واقعی» در مورد جهان وجود دارد و می توان از آن برای تولید دوره های عمل قطعی استفاده کرد. با این حال، جامعه‌شناسی با دیدگاه‌های رقیب مشخص می‌شود، که به گفته شارپ (1994) به این معنی است که نمی‌تواند زمینه‌ای برای اقدام عینی برای پرستاران فراهم کند. در واقع، جامعه‌شناسی به طور بالقوه می‌تواند مضر باشد - اگر هیچ راهی برای تمایز بین دیدگاه‌های رقیب وجود نداشته باشد، چه چیزی برای پرستاران آگاهی بخش است؟ شارپ به این نتیجه رسید که گرچه ماهیت آکادمیک جامعه‌شناسی به پرستاران اجازه می‌دهد تا مهارت‌های هوشی و تفکر انتقادی را توسعه دهند، اما منبعی از دانش برای اقدامات عملی آگاهانه فراهم نمی‌کند.

پورتر [Porter] (1998، 1995) با استدلال به نفع جامعه شناسی، گفت که درک فزاینده ای در این حرفه وجود دارد که سلامت توسط عوامل بسیاری از جمله فرهنگی و اجتماعی تعیین می شود و بنابراین پرستاران باید عوامل اجتماعی تعیین کننده سلامت را درک کنند. این به آنها اجازه می دهد تا تجربیات ذهنی بیماران را درک کنند، زیرا افراد از گروه های اجتماعی مختلف تجربه بسیار متفاوتی از جهان دارند (Porter, 1995).

پورتر همچنین از ایده شارپ انتقاد کرد که پرستاران فقط باید بدانند چگونه وظایف را انجام دهند، و پیشنهاد کرد که آنها باید در مورد اقدامات انجام شده تصمیم گیری و قضاوت کنند و بنابراین به مجموعه ای از دانش نیاز دارند تا از آن استفاده کنند. با توجه به مزایای آن، او معتقد بود که جامعه شناسی یک پایگاه دانش ارزشمند ارائه می دهد. پورتر همچنین با میزان استدلال شارپ مبنی بر اینکه جامعه شناسی با دیدگاه های متفاوت تقسیم شده است، مخالف بود، اگرچه او پذیرفت که این رشته به اندازه علوم طبیعی منسجم نیست. با این حال، او معتقد بود که این بدان معنا نیست که آنها نمی توانند هنگام تصمیم گیری آگاهانه در مورد نحوه ایفای نقش خود از جامعه شناسی استفاده کنند (Porter, 1995; Sharp, 1994).

در نهایت، مولهالند (1997)، در انتقادی که من از آن حمایت می‌کنم، مدعی است که ماهیت کل‌نگر رویکرد BPS، که تلاشی برای توسعه یک پایگاه دانش پیشرفته برای حرفه‌هایی مانند پرستاری بود، شکست خورده است. رویکرد التقاط گرایی یا «دیگ ذوب» آن به این معنی بود که دانش پایه آن در نهایت مبهم بوده و فاقد وضوح و جهت بود. اگر قرار است مزایای واقعی جامعه شناسی محقق شود، نه تنها باید یک ویژگی مهم آموزش پرستاری باشد، بلکه باید به عنوان یک رشته به تنهایی وجود داشته باشد (Mulholland, 1997).

درک کاربران خدمات پرستاری

همه حرفه‌ها اگر بخواهند بهترین خدمات را ارائه دهند، باید از پایگاه مشتریان خود آگاهی داشته باشند. پرستاران باید بدانند که کاربران خدمات آنها چه کسانی هستند و احتمالاً از چه کسانی مراقبت می کنند تا بهترین تجربه مراقبتی ممکن را ارائه دهند. جامعه شناسی می تواند این درک را ارائه دهد، و بنابراین دانش نظری ارزشمندی را تشکیل می دهد. یکی از مزایای کلیدی آن این است که پرستاران را برای چالش هایی که به عنوان حرفه ای با آن مواجه خواهند شد آماده می کند (McPherson, 2008).

آگاهی دقیق از توزیع اجتماعی سلامت به پزشکان درک بیشتری از تنوع بیمارانی که احتمالاً با آنها در تماس هستند و مسائل بهداشتی که به طور گسترده با افراد با پیشینه‌های اجتماعی مختلف مرتبط است، می‌دهد. مزایای این امر زمانی آشکار می شود که به محلی که در آن یک پرستار در آن مشغول به کار است، توجه شود.

شناخت چشم انداز اجتماعی خود

همه مناطق دارای ویژگی های اجتماعی هستند و گروه های اجتماعی خاص و مسائل اجتماعی بر آن ها تسلط دارند. به عنوان مثال، یک بیمارستان در یک منطقه محروم می تواند نسبت بیشتری از کاربران خدمات را از طبقات اجتماعی پایین تر، مادران مجرد و احتمالاً اقلیت های قومی انتظار داشته باشد، در حالی که سوء مصرف مواد مخدر و الکل ممکن است بیشتر از مناطق مرفه تر باشد، همراه با اثرات فقر مانند رژیم غذایی نامناسب و مسکن نامرغوب. پرستاران باید از ساختار اجتماعی محلی که در آن کار می‌کنند آگاه باشند، زیرا این امر درکی از انواع افرادی که بیشتر از آنها مراقبت می‌کنند و مشکلاتی که به‌عنوان حرفه‌ای بیشتر با آنها مواجه می‌شوند را فراهم می‌کند.

دانش جامعه شناختی همچنین به پرستاران اجازه می دهد تا کیفیت مراقبت از بیمار را افزایش دهند. درک بافت اجتماعی تک تک بیماران، بینش قابل توجهی در مورد چگونگی تجربه آنها از جهان، به ویژه تجربه آنها از سلامت و مراقبت ارائه می دهد. این امر به پرستاران اجازه می دهد تا در مورد اقدامات خود نسبت به بیماران با پیشینه های اجتماعی مختلف فکر کنند (McPherson, 2008)، با در نظر گرفتن آنچه برای آنها مهم است و سعی در دیدن جهان از دیدگاه آنها. جامعه شناسی برای این امر ضروری است، زیرا افراد با پیشینه های اجتماعی مختلف جهان را متفاوت می بینند و ممکن است به مهارت ها و شیوه های مراقبت متفاوتی نیاز داشته باشند.

در حالی که نقش ارزشمندی در زمینه‌های حاد ایفا می‌کند، درک جامعه‌شناختی دقیق در جامعه برای عمل حیاتی است (McPherson, 2008). این شناخت برای پیشگیری و سلامت عمومی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

بهداشت پیشگیرانه و همگانی

این رویکرد به مراقبت های بهداشتی تلاش می کند تا وقوع و توزیع بیماری را قبل از اینکه افراد مستعد به آن مبتلا شوند، کنترل و درمان کند. از نظر فلسفی، عوامل اجتماعی تعیین کننده مدل سلامت را با قاطعیت تایید می کند. از یک سو، تلاش‌های خالصانه ای را برای تشویق افراد به تغییر سبک زندگی خود ترویج می‌کند، در حالی که از سوی دیگر، تلاش‌های رادیکال‌تری را به سمت تغییر ساختارهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی گسترده‌تر به‌منظور کاهش مسائلی مانند فقر، بیکاری و نابرابری هدایت می‌کند (Richmond and Germov, 2012).

در فضای سیاسی و اقتصادی امروزی، کاهش هزینه‌های بخش عمومی، افزایش تقاضا برای خدمات بهداشتی و افزایش هزینه‌های درمان طبی؛ ارتقای مراقبت‌های بهداشتی پیشگیرانه و بهداشت عمومی به اولویت بیشتری تبدیل شده است. این مسئله به عنوان کاربرد مقرون به صرفه منابع دیده شده است (Naylor et al, 2013).

شواهد نشان می‌دهد که در طول قرن گذشته، مهم‌ترین پیشرفت‌ها در وضعیت سلامت جمعیت به‌جای پیشرفت‌های پزشکی به دلیل پیشرفت اجتماعی بوده است (Germov, 2012)، بنابراین مزایای تلاش‌های پیشگیرانه و بهداشت عمومی واضح به نظر می‌رسد. علاوه بر این، با توجه به شرایط سیاسی و اقتصادی موجود، استفاده از چنین اقداماتی اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. در نتیجه، پرستارانی که در محیط‌های اجتماعی کار می‌کنند، نقشی حیاتی به عنوان مروج کلیدی سلامت عمومی دارند (Royal College of Nursing, 2013).

در جامعه، بیماران و کاربران خدمات در محیطی باقی می مانند که به سلامتی آنها کمک می کند. داشتن اطلاعات دقیق جامعه‌شناختی قبلی به پرستاران درک بیشتری از افراد و عوامل مؤثر در بیماری آنها می‌دهد. با درک شرایط اجتماعی که از آن ناخوشی ناشی می شود و اینکه چگونه گروه های اجتماعی به طرق مختلف تحت تأثیر قرار می گیرند، پرستاران جامعه می توانند اطلاعات دقیق تری از سبک زندگی گروه های اجتماعی مختلف ایجاد کنند و متعاقباً می توانند در مورد تغییراتی که بیماران و کاربران خدمات می توانند در محیط زیست خود برای بهبود سلامتی خود ایجاد کنند، توصیه هایی ارائه دهند. به این ترتیب جامعه شناسی برای توسعه آینده مراقبت های بهداشتی پیشگیرانه حیاتی است.

تغییر اجتماعی و جامعه عادلانه تر

علیرغم غالب بودن مدل BPS، آموزش پرستاری و پرستاری یک بعدی باقی می ماند (Goodman, 2011)، که تحت سلطه دیدگاه بیولوژیکی سلامت است. تمرکز ضعیف کنونی بر جامعه به این معنی است که فاقد هر گونه لبه حیاتی است و برای زیر سوال بردن ترتیبات اجتماعی موجود و پیامدهای سلامتی آنها مجهز نیست (Goodman, 2011). با این حال، جامعه‌شناسی این دانش را در اختیار پرستاران قرار می‌دهد و به آنها اجازه می‌دهد تا درک انتقادی از شرایط اجتماعی افراد و آنچه که سلامت آنها را تهدید می‌کند، توسعه دهند. این فرصت را برای ترویج تغییرات اجتماعی فراهم می کند. این باید بیشتر از پیشنهاد دادن تغییرات ساده در سبک زندگی باشد، که بر افراد تمرکز دارد که باید رفتار خود را اصلاح کنند (و ممکن است به عنوان سرزنش آنها برای سلامت ضعیفشان تفسیر شود). توجه باید به شرایط اجتماعی، اقتصادی و سیاسی گسترده تر که در وهله اول باعث نابرابری های بهداشتی می شود معطوف شود.

پرستاران با داشتن درکی درست از نحوه عملکرد جامعه و تأثیر آن بر سلامت، می توانند به نیروی قدرتمندی تبدیل شوند که از جامعه ای منصف و عادلانه تر حمایت می کند تا عوامل اجتماعی را که در توسعه سلامت ضعیف و توزیع نابرابر آن نقش دارند، ریشه کن کنند. به طور مشابه، در حالی که دانش جامعه‌شناختی پرستاران را برای چالش‌هایی که با آن‌ها مواجه خواهند شد آماده می‌کند، آنها می‌توانند چنین دانشی را به بیماران منتقل کنند و به آن‌ها اجازه دهند تا با چالش‌های خود مقابله کنند. بیماران برای به چالش کشیدن وضعیت خود، بهبود رفاه خود، هم از نظر تغییرات سبک زندگی فردی و هم، به طور اساسی تر، با به چالش کشیدن سیستم که باعث تجربه نابرابری سلامت آنها می شود، توانبخشی می شوند.

این مقاله یک بازنگری کوتاه بر رابطه غالباً ناهموار بین جامعه شناسی و پرستاری است و مزایا و پتانسیل درک دقیق جامعه شناسی را برای پرستاران استدلال می کند. مقالات بعدی این مجموعه، مقداری از دانش و مزایایی را که درک جامعه شناختی از سلامت ارائه می کند، نشان خواهد داد.

نکات کلیدی نقش جامعه شناسی در پرستاری

  • مدل زیست پزشکی مراقبت های بهداشتی جنبه های اجتماعی، روانی و رفتاری بیماری را در نظر نمی گیرد.
  • مدل زیستی-روانی اجتماعی می پذیرد که عوامل بیولوژیکی، روانی و اجتماعی در ایجاد بیماری نقش دارند.
  • تأکید بیشتر بر مراقبت های بهداشتی پیشگیرانه و بهداشت عمومی در NHS نشان دهنده شناخت استوار عوامل اجتماعی تعیین کننده سلامت است.
  • جامعه شناسی نه تنها باید یکی از ویژگی های مهم آموزش پرستاری باشد، بلکه باید به عنوان یک رشته در نوع خود وجود داشته باشد.
  • با آگاهی از نحوه عملکرد جامعه و تأثیر آن بر سلامت، پرستاران می توانند به نیرویی قدرتمند برای تغییرات اجتماعی تبدیل شوند

در این مجموعه مطالب زیر نیز بحث می شوند:

جامعه شناسی در پرستاری 2: طبقه اجتماعی و تأثیر آن بر سلامت

جامعه شناسی در پرستاری 3: چگونه جنسیت بر نابرابری های سلامت تأثیر می گذارد

جامعه شناسی در پرستاری 4: تأثیر قومیت بر نابرابری های سلامت

جامعه شناسی در پرستاری 5: تأثیر سالمندی بر نابرابری های سلامت

منابع مورد استفاده

  1. Borrell-Carrio F et al (2004) The biopsychosocial model 25 years later: principles, practice, and scientific inquiry. Annals of Family Medicine; 2: 6, 576-582.
  2. Campbell F (2010) The Social Determinants of Health and the Role of Local Government. London: Improvement and Development Agency.
  3. Cooke H (1993) Boundary work in the nursing curriculum: the case of sociology. Journal of Advanced Nursing; 18, 1990-1998.
  4. Engel GL (1977) The need for a new medical model: a challenge for biomedicine. Science; 196: 4286, 129-136.
  5. Germov J (2012) Imagining health problems as social issues. In: Germov, J (ed) Second Opinion: An Introduction to Health Sociology. Melbourne: Oxford University Press.
  6. Goodman B (2011) The ‘one dimensional’ state of UK (nursing) education. Nurse Education Today; 31, 725-726.
  7. Marmot M et al (2010) Fair Society, Healthy Lives: The Marmot Review. London, UCL Institute of Health Equity.
  8. McPherson NG (2008) The role of sociology in nurse education: a call for consistency. Nurse Education Today; 28, 653-656.
  9. Mulholland J (1997) Assimilating sociology: critical reflections on the ‘Sociology in Nursing’ debate. Journal of Advanced Nursing; 25: 4, 844-52.
  10. Naylor C et al (2013) Transforming our Health Care System: Ten Priorities for Commissioners. The King’s Fund.
  11. Porter S (1998) Social Theory and Nursing Practice. London: Palgrave Macmillan.
  12. Porter S (1995) Sociology and the nursing curriculum: a defence. Journal of Advanced Nursing; 21, 1130-1135.
  13. Richmond K, Germov J (2012) A sociology of health promotion. In: Germov J (ed) Second Opinion: An Introduction to Health Sociology. Melbourne: Oxford University Press.
  14. Royal College of Nursing (2013) District Nursing - Harnessing the Potential. London: RCN.
  15. Sharp K (1994) Sociology and the nursing curriculum: a note of caution. Journal of Advanced Nursing; 20, 391-395.

دانلود فایل pdf مقاله نقش جامعه شناسی در پرستاری:

برای دانلود این مقاله جهت مطالعه بعدی کلیک کنید: تدریس جامعه شناسی به دانشجویان پرستاری چه مزایایی دارد؟

حجم فایل: 250 کیلوبایت

مشخصات مقاله:

منبع: متیوز دی. (2015) جامعه شناسی در پرستاری 1: آیا جامعه شناسی می تواند به بهبود عملکرد پرستاری کمک کند؟ نرسینگ تایمز، جلد 111، شماره 41، صفحه 18-20.

نویسنده: دیوید متیوز، مدرس بهداشت و مراقبت های اجتماعی، کولگ لاندریلو، روس-آن-سی

این مقاله به صورت دوسوکور بررسی شده است

برای خواندن بعدی مقاله فایل PDF آن را دانلود کنید

سئوالات زیر را می توانید در سایت جامعه شناسی سلامت جستجو کنید:

  • مدل زیست روانی اجتماعی سلامت چیست؟
  • جامعه شناسی چگونه به عملکرد پرستاری کمک می کند؟
  • محدودیت های مدل زیست پزشکی در مراقبت های بهداشتی چیست؟
  • آیا عوامل اجتماعی می توانند بر نتایج سلامت تأثیر بگذارند؟
  • اهمیت مراقبت های بهداشتی پیشگیرانه در کاهش نابرابری های سلامت چیست؟
  • در مجموع نقش جامعه شناسی در پرستاری و مزایای آن برای پرستاری چیست؟

کتب زیر را می توانید از وبسایت جامعه شناسی سلامت خریداری نمایید: